Aantrekkingskracht voedsel
Heeft voedsel zijn aantrekkingskracht verloren bij anorexia nervosa?
Veel mensen doen aan de lijn, maar een dieet volhouden is voor de meeste mensen niet gemakkelijk. Behalve voor mensen met anorexia nervosa: zij zijn juist extreem goed in lijnen. In dit promotie-onderzoek werd gekeken naar verschillen in de aantrekkingskracht van voedsel bij mensen met en zonder eetstoornis.
De resultaten
- Voedsel trekt sterk de aandacht: We wilden weten of mensen met anorexia misschien heel goed hun aandacht kunnen wegrichten van voedsel. Wanneer hun aandacht minder wordt gevangen door lekker voedsel, komen ze immers ook minder in de verleiding om te gaan eten. Deze aanname bleek niet te kloppen. Zowel de mensen met anorexia als de onsuccesvolle lijners bleken juist meer aandacht voor voedsel te hebben dan mensen die niet met de lijn bezig zijn.
- Automatische reactie: Vervolgens keken we tijdens het experiment naar de automatische reactie op de voedselplaatjes, als het eenmaal onder de aandacht is. Hebben mensen met anorexia dezelfde neiging als mensen zonder eetstoornis om automatisch op voedsel af te gaan? Daarbij vonden we wèl verschillen tussen succesvolle en onsuccesvolle lijners. Anorexiapatiënten bleken nauwelijks de automatische neiging te hebben om op de voedselplaatjes af te gaan. Neimeijer: “Het zou goed kunnen dat ze daardoor gemakkelijker hun lijngedrag volhouden.” Onsuccesvolle lijners hadden juist wel een sterkere automatische neiging om op voedsel af te gaan. “Dit zou wellicht kunnen verklaren waarom ze elke keer verleid worden om meer te eten dan ze van plan zijn”, aldus Neimeijer.
- Blij of somber: Opmerkelijk was ook dat de automatische neiging om op voedsel af te gaan bij de onsuccesvolle lijners met name groot was wanneer ze zich blij voelden. Dat gold alleen bij deze groep en niet bij de niet-lijners. Bij de niet-lijners is zelfs het omgekeerde het geval: zij gingen juist meer op de voedselplaatjes af als ze zich somber voelden.
Blijkbaar is voedsel zowel bij onsuccesvolle lijners als mensen met anorexia zo belangrijk dat het sterk de aandacht trekt. Dit houdt mogelijk verstoord eetgedrag - van zowel te veel als te weinig eten - in stand.
Wat betekenen deze resultaten voor de praktijk?
Eetstoornissen behoren tot de ernstigste psychiatrische stoornissen. De resultaten van dit onderzoek helpen ons beter te begrijpen hoe eetstoornissen ontstaan en waarom er na behandeling vaak terugval plaatsvindt. Zo kunnen we de behandeling beter maken.
Het onderzoek
In het onderzoek vulden jongeren vragenlijsten in en voerden ze computertaken uit waarbij ze moesten reageren op plaatjes van voedsel. Ze deden dit opnieuw na een jaar en na drie jaar. De deelnemers waren jongeren met anorexia, mensen die aan de lijn doen maar hier niet succesvol in zijn en een controlegroep die niet aan de lijn doet.
Samenwerking
Accare voerde dit onderzoek uit in samenwerking met de faculteit psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen.
