ESTIA
Is sociale vaardigheidstraining voor kinderen met autisme effectief?
Sociale vaardigheidstrainingen worden vaak ingezet in de behandeling van kinderen met autismespectrumstoornissen. Klinisch is de indruk dat de training zinvol is. Wetenschappelijk is er echter geen onomstotelijk bewijs voor de effectiviteit van dergelijke trainingen. Daarom onderzochten we of een sociale vaardigheidstraining bij kinderen met autismespectrumstoornissen effectief is op de korte termijn en op langere termijn. Ook keken we of we konden zien voor wie de training effectief was.
De resultaten
Kinderen die een sociale vaardigheidstraining volgen gaan meer vooruit dan kinderen zonder training, op basis van wat ouders rapporteerden. Na afloop van de training trad geen verdere verbetering op. Het betrekken van ouders en leerkrachten bij de training maakt de training tijdrovender dan wanneer alleen de kinderen sessies volgden. Uit de ouderrapportage blijkt echter dat het betrekken van ouders en leerkrachten geen groter effect oplevert.
Deze uitkomsten komen overeen met eerdere studies. Omdat ouders wisten in welke groep hun kind zat, kunnen we niet met zekerheid zeggen of dit de manier waarop ze de vragenlijsten na afloop van de training invulden heeft beïnvloed.
Wat betekenen deze resultaten voor de praktijk?
Omdat de sociale vaardigheidstrainingen vaak worden ingezet, is het belangrijk om te weten wat het effect van de training is. Naar aanleiding van dit onderzoek is besloten de sociale vaardigheidstraining voor kinderen met ASS uit het zorgprogramma van Accare te halen. Om de motivatie te verbeteren zijn we vervolgens gaan inzetten op digitale ondersteuning in het project SoVaTass. En we kijken of we met behulp van andere behandelingen misschien beter in staat zijn sociale vaardigheden te trainen. Zo kan de behandeling steeds verder verbeterd worden.
Verder onderzoek richtte zich op de vraag of we vooraf op basis van kindkenmerken kunnen voorspellen wie er baat heeft bij de training. Daaruit blijkt dat er vooral effect is voor kinderen van wie de ouders vertellen dat hun kind minder moeite heeft met sociale gedragingen, die jonger en verbaal sterker zijn, en die minder ASS kenmerken en angst hebben. Het lijkt er dus op dat trainen van sociale vaardigheden zinvol is, maar dat er daarvoor in ieder geval een bepaalde basis aanwezig moet zijn.
Het onderzoek
Voor dit onderzoek keken we naar de effectiviteit van de sociale vaardigheidstraining op korte termijn (direct na afloop van de training) en op lange termijn (een half jaar daarna). Ouders, leerkrachten en kinderen hebben verschillende vragenlijsten ingevuld over sociaal gedrag. Dit deden ze voor de training, na afloop en een half jaar daarna nog een keer. Ook op allerlei andere gebieden verzamelden we veel informatie bij ouders. Bijvoorbeeld op het gebied van angst en druk gedrag.