MATRICS

Gedragsproblemen en agressie zijn veelvoorkomende problemen bij jongeren. Naar schatting hebben circa 2 tot 16% van de kinderen en adolescenten gedragsproblemen. Er zijn verschillen tussen jongens en meisjes, leeftijd en afkomst. Over de oorzaak van gedragsproblemen is nog veel onbekend. We weten wel dat er zowel erfelijke (genetische) als niet-erfelijke (aan de omgeving gerelateerde) factoren bijdragen aan agressief en problematisch gedrag.

In het kader van MATRICS doen onderzoekers van Accare, in samenwerking met verschillende partners in binnen- en buitenland, onderzoek naar erfelijke en niet-erfelijke risicofactoren voor agressief gedrag, en het samenspel tussen deze factoren (zogenaamde interactie tussen genen en omgeving). We hebben ook de structuur en functies van de hersenen in relatie tot agressie en gedragsproblemen onderzocht (in samenwerking met andere onderzoeksprojecten zoals het EU project Aggressotype).
 

Er wordt bij MATRICS gebruik gemaakt van onder andere genetisch onderzoek en MRI onderzoek van de hersenen. Hiervoor maken de betrokken onderzoekers gebruik van reeds bestaande (internationale) studies met vaak vele honderden tot duizenden deelnemers. Binnen het MATRICS project wordt daarnaast ook gebruik gemaakt van onder andere diermodellen voor agressie, onderzoek met cellen en computermodellen met behulp van kunstmatige intelligentie.

Een deel van de resultaten van MATRICS is reeds gepubliceerd en binnenkort worden meer resultaten verwacht. Wat naar voren komt uit de al gepubliceerde uitkomsten is dat verschillende erfelijke factoren en omgevingsfactoren een rol spelen bij agressie. Tevens is er een complex samenspel tussen deze factoren. Bepaalde erfelijke risicofactoren kunnen bijvoorbeeld een kind kwetsbaarder maken voor de invloed van bepaalde omgevingsfactoren, waardoor het ene kind wel, en het andere kind als gevolg hiervan geen of minder agressief gedrag ontwikkelt.

Wat betreft risicofactoren voor agressie en gedragsproblemen, komen er uit resultaten van MATRICS aanwijzingen dat niet alleen factoren tijdens de kindertijd en adolescentie (bijv. blootstelling aan traumatische gebeurtenissen) van invloed lijken, maar ook factoren heel vroeg in het leven (bijv. stress, gebruik van paracetamol of roken tijdens de zwangerschap). Een aantal van deze omgevingsfactoren lijkt echter ook voor een deel erfelijk bepaald. Verder komen uit onderzoek aanwijzingen voor (subtiele) verschillen in hersenstructuur en -functie tussen kinderen die meer en minder gedragsproblemen vertonen.

In dit onderzoek werken we samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen, de Rijksuniversiteit Groningen, het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour, de Radboud University Nijmegen, de Drug Target ID (DTID) Ltd., Nijmegen en de Universiteit van Exeter, Exeter (UK). Hyun Ruisch heeft zijn promotieonderzoek op het MATRICS project uitgevoerd. Ook Gülhan Saracaydin is betrokken als promovenda.