Onderzoeksresultaten in duidelijke taal

Je afgewezen voelen door je ouders houdt verband met langdurige ADHD symptomen in de puberteit

Een langlopend onderzoek bij jongeren

Kinderen en jongeren met ADHD hebben soms problemen met hun omgeving. Eerder is gevonden dat opvoeding samenhangt met ADHD. Meestal verminderen of verdwijnen ADHD symptomen gedurende de puberteit. Echter sommige jongeren blijven last hebben van ADHD symptomen. We wilden weten of er een verband is tussen de manier waarop jongeren de opvoeding van hun ouders ervaren en het blijven bestaan van...

Ketenbreed Leren

Leren van levensverhalen van jongeren die in de jeugdhulp verblijven

‘Ik was veel te bang dat ze zich met ons zouden gaan bemoeien of ons kind zouden afpakken.’ Daarom vertelde een jonge moeder verzweeg op het consultatiebureau niet dat ze zich na haar zwangerschap depressief voelde en dat ze een trauma had van vroeger. Haar oudste dochter veel zorgtaken over, totdat ze daardoor zelf vastliep. Het begin van een moeizaam en langdurig hulpverleningstraject met...

Zijn meisjes met tics anders dan jongens met tics?

Een internationaal onderzoek

Dat vroeg zich onze Spaanse collega Blanca Garcia-Delgar uit Barcelona af. Ze heeft de EMTICS gegevens van 709 kinderen en jongeren tussen 3 en 16 jaar met chronische tics uit heel Europa en Israël goed onder de loep genomen.  Tics komen veel meer bij jongens voor dan bij meisjes. Ongeveer 4 keer zo vaak. Daarom weten we eigenlijk nog niet zoveel over meisjes met tics. Misschien zijn er wel...

Hangt Vitamine D samen met tics en ADHD?

Een internationaal onderzoek bij ticstoornissen

Vitamine D draagt bij aan een goede weerstand en een betere werking van het immuunsysteem. Het is dan ook een belangrijke bouwsteen voor ons afweersysteem. Eerder onderzoek heeft een vitamine D tekort aangetoond bij mensen met verschillende aandoeningen, namelijk met ADHD, dwangstoornis of autisme spectrum stoornissen. Gedacht wordt dat er mogelijk sprake is van een verband met het...

De relatie tussen tics en stress

Speelt cortisol in het haar een rol?

Nemen tics toe bij stress? Veel kinderen en jongeren die tics hebben vertellen vaak dat tics toenemen in stressvolle situaties of tijdens langere periodes van stress. Dat kan een gebeurtenis zijn als een verjaardagsfeestje, de CITO toetsen of naar een nieuwe school gaan. Maar niet bij iedereen is dat zo, en bij sommige kinderen lijkt stress geen impact te hebben op de tics. Dus wat is nu...

Bestaan er al emotionele of gedragsproblemen voordat tics op jonge leeftijd ontstaan?

Een langlopend onderzoek bij kinderen die tics ontwikkelen

Tics ontstaan meestal tussen de 3 en 6 jaar. Van andere aandoeningen zoals autisme of schizofrenie is bekend dat er al vroege tekenen zijn van ‘anders zijn’. Nog voordat de eerste duidelijke symptomen van de aandoening optreden. In dit onderzoek vroegen we ons af of kinderen die tics ontwikkelen al op vroege leeftijd ‘anders’ zijn. Dit is nog nooit eerder onderzocht bij tics. 

Gedragstherapie bij ADHD

Welke kinderen met ADHD reageren goed op gedragstherapie

Gedragstherapeutische interventies en medicatie behoren tot de effectief bevonden behandelmogelijkheden bij ADHD. Wanneer een gedragstherapeutische interventie geïndiceerd is, blijkt dat vooral kinderen met ernstige kenmerken van ADHD, kinderen met (kenmerken van) een gedragsstoornis en kinderen met ADHD van alleenstaande ouders erbij gebaat zijn om zo snel mogelijk gedragstherapeutische...

Oog in oog met je angst

Hoe helpen we kinderen en jongeren het beste hun angst te overwinnen?

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is effectief bevonden in zowel de onderzoeks- als klinische praktijk, maar er is een groot deel van de kinderen dat niet (volledig) herstelt van hun angststoornis na het volgen van CGT. Gecontroleerde blootstelling aan datgene waar je bang voor bent (“exposure”) wordt gezien als de belangrijkste component van CGT voor angststoornissen, maar het is nog...

ADHD@home

Werkt thuisbehandeling bij kinderen met ADHD?

De behandeling van kinderen met ADHD bestaat meestal uit oudertraining en/of medicatie. Als dat onvoldoende helpt wordt vaak een thuisbehandeling gestart. Er komt dan een behandelaar bij het gezin thuis om samen met de ouder(s) en het kind te werken aan de problemen die ouders thuis met hun kind ervaren.We onderzochten de werkzaamheid van een nieuw ontwikkelde gedragstherapeutische...

Geestelijke en sociale gezondheid van kwetsbare jongeren gedurende de Corona lockdown

De impact van de eerste Corona lockdown in Nederland op het welzijn van jongeren

De landelijke Coronamaatregelen, en in het bijzonder de meer strenge ‘lockdowns’ in Nederland hebben geleid tot een toename aan psychische klachten onder kinderen en jongeren. Vanuit DREAMS hebben we het geestelijk en sociaal welzijn tijdens de eerste Corona lockdown in Nederland onderzocht bij jongeren met psychische klachten, die op dat moment in behandeling waren bij de zorginstellingen...

Oudertraining bij ADHD

Welke onderdelen van de oudertraining werken?

Gedragstherapeutische oudertraining werkt goed voor kinderen met ADHD. Deze behandeling bestaat doorgaans uit veel verschillende technieken, en het is nog onduidelijk welke van deze technieken beter of minder goed werken. Dat onderzochten we.

Kunnen kinderen met tics minder goed gedrag afremmen?

Of ligt het aan de ADHD?

Tics zijn plotseling en snel. Dit zou er wel eens toe kunnen leiden dat kinderen met tics minder goed gedrag kunnen afremmen. Dit is een belangrijke vaardigheid om ons gedrag te reguleren. Kinderen met ADHD hebben ook vaak moeite met het afremmen van gedrag en zijn impulsief. ADHD komt vaak voor bij kinderen met tics. We hebben daarom onderzocht of het afremmen van gedrag te maken heeft met...

Hebben specifieke groepen kinderen met ASS baat bij SoVatraining?

Kunnen we beter bepalen wie vooruitgaat na een SoVatraining en wie niet?

Socialevaardigheidstraining wordt ingezet om de sociale vaardigheden van kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) te verbeteren. Wij hebben onderzocht of er specifieke groepen van kinderen met ASS zijn die baat hebben bij een training en of er groepen zijn die daar geen baat bij hebben. Ook onderzochten we of we die groepen kunnen beschrijven aan de hand van hun kenmerken voorafgaand aan...

Genvarianten voor tics binnen grote families

Een internationaal onderzoek

Tics zijn in hoge mate erfelijk en komen vaak binnen families voor. Onderzoek naar families met meerdere familieleden met tics (ook “multiplex families” genoemd) geeft belangrijke aanwijzingen over welke genen een rol spelen bij tics. 

Methylfenidaat en informatieverwerking bij kinderen met ADHD

Is er nog een positief effect op de lange termijn?

Methylfenidaat (beter bekend als Ritalin of Concerta) kan de informatieverwerking (zoals aandacht en geheugen) van kinderen en jongeren met ADHD verbeteren. Het is nog onduidelijk of methylfenidaat na lang gebruik (meer dan 2 jaar) hierop nog steeds een effect heeft. 

Een korte groepsgerichte behandeling voor tics

Tackle-your-Tics: een eerste pilot

Gedragsgerichte behandelingen voor tics, zoals exposure/respons preventie (ERP) en habit reversal (HR) therapie, zijn effectief in het verminderen en beter hanteerbaar maken van tics. Medicatie voor de behandeling van tics heeft vaak ongewenste bijeffecten, en is daarom in de regel een tweede keuze. Echter de beschikbaarheid van gedragstherapie is vaak een probleem. Daarom is Tackle-your-Tics...

Geen bewijs voor betrokkenheid Groep-A Streptokokken (GAS) bij tics

Een grootschalig longitudinaal onderzoek

Een mogelijke betrokkenheid van Groep-A Streptokokken wordt sinds lange tijd verondersteld bij het ontstaan en het verergeren van tics. Tot nu toe ontbrak er echter duidelijk bewijs hiervoor. De EMTICS studie had daarom als doel om dit verband te onderzoeken bij de eerste grootschalige longitudinale studie bij kinderen en jongeren met chronische tics. 

Hoe tevreden zijn jongeren met anorexia met hun leven?

Onderzoek heeft aangetoond dat een lage tevredenheid met zinvolle levensgebieden (zoals vrienden, familie, woonlocatie en school) mogelijk een rol speelt bij de instandhouding van anorexia. Wij hebben onderzocht of jongeren met anorexia inderdaad minder tevreden zijn met verschillende zinvolle levensgebieden dan jongeren zonder een eetstoornis. Ook hebben we onderzocht of een afname in...

Naleving van richtlijnen van gebruik van antipsychotica bij kinderen en jongeren

Een patiëntendossier onderzoek naar off-label gebruik

Antipsychotica (zoals risperidon) worden vaker bij kinderen en jongeren voorgeschreven. De medicatie wordt dikwijls gegeven voor andere problemen dan waarvoor de antipsychotica oorspronkelijk zijn ontwikkeld (zoals psychosen). Dit wordt ‘off-label’ gebruik genoemd. Bijvoorbeeld gebruik ervan bij gedragsproblemen en agressie, prikkelbaarheid, autistische symptomen, angst en tics. Antipsychotica...

Verschillende typen jongeren met gedragsproblemen

Gedragskenmerken en de rol van beperkte prosociale emoties

Er zijn veel soorten gedragsproblemen, zoals bijvoorbeeld opstandig en agressief gedrag. Jongeren met deze problemen zijn dan ook erg verschillend. Daardoor begrijpen we nog niet goed genoeg hoe deze problemen ontstaan. Ook sluiten behandelingen niet altijd goed aan. Het doel van dit onderzoek was om erachter te komen welke groepen jongeren met gedragsproblemen er zijn en op welke kenmerken zij...

De waarde van SDQ-profielen voor screening

Voorspellend voor gebruik van zorg en soort problematiek

Om jongeren de juiste zorg te bieden, is het vroeg opmerken van psychosociale problemen van groot belang. De Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) kan daarbij helpen. Vaak kijken deskundigen naar scores op losse SDQ-schalen, van de jongere óf de ouder. We onderzochten de bruikbaarheid van een SDQ-profiel dat scores van jongeren én ouders op alle SDQ-schalen combineert. 

Het meten van tic-alarmen bij kinderen en jongeren met tics

Een grootschalig internationaal onderzoek

In dit onderzoek keken we naar zogenaamde ‘tic-alerts’. Tic-alerts, ook tic-alarmen genoemd, zijn lichamelijke prikkelingen die vaak voorafgaan aan een tic. Deze ‘tic-alerts’ spelen een belangrijke rol bij de gedragsbehandeling van tics. Tot nu toe dachten onderzoekers dat deze ‘tic-alerts’ pas rond het tiende jaar duidelijk aanwezig waren. We onderzochten de psychometrische kwaliteiten van de...

Behandeling probleemgedrag volwassenen met verstandelijke beperking

Effect van behandelingen zonder medicijnen te gebruiken voor probleemgedrag

Als onderdeel van het onderzoek IBIS hebben we bekeken wat er al bekend is over behandelingen zonder medicatie van moeilijk verstaanbaar gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking. Er zijn heel veel van dat soort behandelingen. Of deze behandelingen goed werken is helaas onduidelijk. 

Hoe is de communicatie tussen hersengebieden bij kinderen met tics en ADHD?

Vertraagde hersenontwikkeling?

Hersengebieden communiceren met elkaar om informatie uit te wisselen. Bij het opgroeien veranderen verbindingen tussen bepaalde hersengebieden. Ze worden korter of langer, of dikker of dunner en meestal efficiënter. Dit kan worden gemeten middels MRI onderzoek (hersenscan) in rust. Er zijn ideeën dat er bij kinderen met tics sprake zou kunnen zijn van verbindingen die niet goed met elkaar...

Werking van de hersenen bij gedragsproblemen

Aandacht, geheugen en emotieherkenning

Gedragsproblemen kunnen ontstaan door de manier waarop de hersenen werken. We weten alleen nog niet goed welke hersenfuncties een rol spelen. Daarom onderzochten wij verschillende functies in jeugd met gedragsproblemen en jeugd zonder gedragsproblemen. Ook keken we naar verschillen tussen opstandig gedrag (ODD) en normoverschrijdend gedrag (CD). 

Hebben kinderen met tics informatieverwerkingsproblemen in vergelijking met kinderen met ADHD en gezonde controles?

Een onderzoek bij 8-12 jarige kinderen

Kinderen met ADHD hebben vaak informatieverwerkingsproblemen. Zo doen ze het dikwijls minder goed op taken die cognitieve controle en werkgeheugen vereisen. Vaak reageren ze impulsief en doen dingen zonder nadenken. ADHD komt ook vaak voor bij kinderen met tics. In hoeverre kinderen met tics ook last hebben van informatieverwerkingsproblemen is onduidelijk. Daarom vergeleken we drie groepen...

Sociale steun en ADHD

Beloop en genetische kwetsbaarheid

Omgevingsfactoren kunnen invloed hebben op de ernst van ADHD problemen en hoe deze zich over de tijd ontwikkelen. Omgekeerd kan ADHD gedrag ook invloed hebben op de omgeving. We onderzochten de rol van ervaren steun binnen het gezin en op school in relatie tot het beloop van ADHD bij jongeren tussen de 11 en 16 jaar. We keken ook of een genetische aanleg hierbij een rol speelt.  

Wat bepaalt de motivatie van ouders bij de behandeling van hun kind?

Een onderzoek naar voorspellers van behandelsucces

Voor het slagen van een behandeling is het belangrijk dat ouders gemotiveerd zijn en bereid zijn om ook zelf te veranderen. In dit onderzoek hebben we gekeken naar factoren die invloed hebben op de motivatie van de ouders voorafgaand aan de start van een behandeling in de ambulante jeugd GGZ. 

Hangt stress samen met ADHD symptomen?

Beloop en genetische kwetsbaarheid

Eerder is gevonden dat stress zorgt voor meer ADHD symptomen specifiek bij die kinderen met een genetische kwetsbaarheid, namelijk met het zogenaamde ‘stressgen’ (5-HTTLPR S-allele Homozygoot).  Omgekeerd kan het ook zo zijn dat kinderen met ADHD in meer stressvolle omstandigheden terecht komen. We vroegen ons af wat het beloop van ADHD symptomen tijdens de adolescentie (11-16 jaar) is en welke...

Zwangerschapsfactoren en ADHD

Beloop en genetische kwetsbaarheid

Omgevingsfactoren, waaronder ongunstige omstandigheden tijdens de zwangerschap (zoals roken door moeder tijdens de zwangerschap, laag geboortegewicht, geboortecomplicaties), kunnen samenhangen met ADHD problemen. Tot op heden was er nog maar weinig onderzoek dat keek naar het beloop van ADHD over de tijd.   In dit onderzoek keken we naar de invloed van zwangerschapsfactoren op het beloop van...